Beograd
je domaćin mnogim kulturnim manifestacijama, uključujući FEST
(Međunarodni filmski festival), BITEF (Beogradski internacionalni
teatarski festival), BELEF (Beogradski letnji festival), BEMUS
(Beogradske muzičke svečanosti), Beogradski sajam knjiga, i Beogradski
festival piva.[1] Dobitnik Nobelove nagrade Ivo Andrić je napisao svoja
najpoznatija dela: „Na Drini ćuprija“ i „Prokleta avlija“ u Prizrenskoj
ulici u Beogradu.[2] Ostali istaknuti srpski književnici koji su živeli
i radili u Beogradu su: Branislav Nušić, Miloš Crnjanski, Borislav
Pekić, Milorad Pavić, Meša Selimović i mnogi drugi.[3][4][5]
Većina
srpske filmske industrije se nalazi u Beogradu, a jedan od
najpoznatijih filmova snimljenih ovde je i film Emira Kustirice iz
1995, dobitnik Zlatne palme na Kanskom festivalu — Podzemlje. Grad je
bio jedan od glavnih centara jugoslovenskog „novog talasa“: VIS Idoli,
Ekatarina Velika i Šarlo Akrobata muzički bendovi koji su svi iz
Beograda. Ostali poznati beogradski rok umetnici: Riblja čorba, Bajaga
i instruktori i ostali.[6] Tokom devedesetih, grad je bio glavni centar
(u bivšoj Jugoslaviji) muzičkog žanra turbofolk. Danas je centar srpske
hip hop scene, sa izvođačima kao što su Beogradski Sindikat, Škabo,
Marčelo i mnogi drugi.[7][8] Beograd takođe ima mnogo pozorišta, a
najpoznatiji među njima su Beogradsko narodno pozorište, Jugoslovensko
dramsko pozorište, Zvezdara teatar, i Atelje 212. U Beogradu se nalazi
i Srpska akademija nauka i umetnosti, Narodna biblioteka Srbije i
Istorijski arhiv Beograda.
Muzeji Najpoznatiji
muzej u Beogradu je Narodni muzej, osnovan 1844. godine. Sadrži
kolekcije više od 400.000 izložbenih materijala, uključujući mnoga
strana remek-dela. Poznato Miroslavljevo jevanđelje se nalazi u ovom
muzeju.[9] Vojni muzej je naročito popularan za strane turiste, najviše
zbog delova „nevidljivog“ (stelt) aviona F-117 kog je jugoslovenska
protivvazdušna odbrana oborila u toku NATO bombardovanja 1999. U muzeju
se takođe nalazi još preko 25.000 ostalih izložbenih predmeta od kojih
neki datiraju iz rimskog perioda.[10] [11] Sličan muzej je Muzej ratnog
vazduhoplovstva koji ima više od 200 aviona, od kojih su 50 stalna
postavka. Nekoliko aviona u Muzeju su jedini „preživeli“ primerci tog
tipa, kao npr. Fijat G.50. Muzej izlaže i neke delove oborenih
američkih i NATO aviona.[12] Etnografski muzej, osnovan 1901, sadrži
više od 150.000 predmeta ruralne i urbane kulture Balkana, tačnije
država bivše Jugoslavije.[13]Muzej savremene umetnosti sadrži kolekciju
sa oko 8.540 primeraka umetničkih dela iz Jugoslavije od 1900.
godine[14]Muzej Nikole Tesle, osnovan 1952. godine, čuva lične stvari
Nikole Tesle, naučnika po kome je jedinica Tesla dobila ime. Muzej čuva
oko 160.000 originalnih dokumenata i oko 5.700 ostalih predmeta.[15]
Još jedan od većih beogradskih muzeja je Muzej Vuka i Dositeja, koji
sadrži eksponate koji govore o životu, delu i zaveštanju Vuka
Stefanovića Karadžića i Dositeja Obradovića, reformatora srpskog
književnog jezika iz 19. veka koji su takođe ujedno i bili prvi
ministri srpskog obrazovanja.[16] U Beogradu takođe postoji i Muzej
afričke umetnosti, osnovan u vreme socijalističke solidarnosti sa
nerazvijenim nacijama Trećeg sveta.
ObrazovanjeBeograd
ima dva državna univerziteta i više privatnih institucija za više i
visoko obrazovanje. Beogradski univerzitet vodi poreklo od Velike
škole, osnovane 1808.[17] Prvi srpski univerzitet formalno je osnovan
27. februara 1905. Više od 70.000 studenata studira na Beogradskom
univerzitetu.[18]
Dana 21. maja 1973. godine, umetničke
akademije prerasle su u fakultete umetnosti, a Umetnička akademija
postala je Univerzitet umetnosti, drugi samostalni beogradski
univerzitet[19].
U Beogradu postoji 195 osnovnih i 85 srednjih
škola. Od osnovnih, postoji 162 redovnih, 14 specijalnih, 15 umetničkih
i 4 škole za osnovno obrazovanje odraslih. Srednjoškolski sistem
obuhvata 51 stručnu, 21 gimnaziju, 8 umetničkih i 5 specijalnih škola.
230.000 upisanih učenika uči 22.000 zaposlenih u preko 500 zgrada koji
pokrivaju oko 1.100.000 kvadratnih metara.[20]
Noćni život
Beograđanka
Beograd
ima reputaciju prestonice koja nudi svakodnevni, živopisan noćni život,
sa mnoštvom klubova otvorenih do svitanja širom grada.
Najprepoznatljiviji su klubovi smešteni na splavovima duž obala Save i
Dunava.[21][22][23]
Vikend-posetioci, posebno oni iz Bosne i
Hercegovine, Hrvatske i Slovenije, smatraju Beograd većom metropolom od
svojih prestonica zbog prijateljske atmosfere, sjajnih klubova i
barova, jeftinih pića, nepostojanja jezičke barijere, kao i liberalne
regulative vezane za noćni život.[24][25]
Poznata mesta za
ljubitelje alternativne muzike, odnosno kulture koja ne potpada pod
mejnstrim, poznati su i afirmisani klubovi kao što su Akademija (Klub
studenata na FLU), smeštena u podrumu Fakulteta likovnih umetnosti i
KST (Klub studenata tehnike), smešten u podrumu zgrade Tehničkih
fakulteta.[26][27] Jedno od najpoznatijih mesta za alternativne
kulturne događaje u gradu je SKC (Studentski kulturni centar), koji se
nalazi preko puta Beograđanke, jedne od najznamenitijih građevina
Beograda. Koncerti brojnih domaćih i poznatih stranih grupa se često
održavaju u SKC-u, kao i umetničke izložbe i javne debate i
diskusije.[28]
Oni koji su naklonjeni tradicionalnijem srpskom
noćnom životu, a ljubitelji su starogradske muzike, tipične za severne
krajeve Srbije, mogu da se odluče za veče u Skadarliji, staroj boemskoj
četvrti grada gde su se okupljali pesnici i umetnici krajem 19. i
početkom 20. veka. U Skadarskoj ulici i okolini nalaze se neki od
najboljih i najstarijih beogradskih restorana.[29] Na jednom kraju
četvrti nalazi se nekadašnja najstarija beogradska pivara, osnovana u
prvoj polovini 19. veka.[30]
Sport [uredi]
Beogradska arena
U
Beogradu postoji oko hiljadu sportskih objekata, od kojih mnogi svojim
kapacitetom zadovoljavaju potrebe velikih i gotovo svih vrsta sportskih
događaja.[31] Beograd je bio domaćin mnogim bitnim sportskim događajima
u bliskoj prošlosti, kao što su Evropsko prvenstvo u košarci 2005.[32],
Evropsko prvenstvo u odbojci 2005., Svetsko prvenstvo u vaterpolu 2005.
i Evropski olimpijski festival mladih 2007. Beograd će biti grad
domaćin Letnje univerzijade 2009. godine[33]
Beograd se dva puta
neuspešno kandidovao za Letnje olimpijske igre i to za Olimpijadu 1992.
kada je ispao u trećem krugu glasanja Međunarodnog olimpijskog komiteta
(tada su se igre održale u Barseloni) i Letnje olimpijske igre 1996.
kada je grad domaćin bila Atlanta.[34][35]
Beograd je dom i dva
najveća i najuspešnija sportska društva u Srbiji, Partizana i Crvene
zvezde.Dva najveća fudbalska stadiona u Beogradu su Marakana (stadion
„Crvene zvezde“) i Stadion JNA (stadion „Partizana“).[36] Beogradska
arena se koristi za košarkaške i odbojkaške utakmice, zajedno sa halom
Pionir.[37][38], dok se Sportski centar "Tašmajdan" koristi za
vaterpolo utakmice.
Ada Ciganlija je bivše ostrvo na reci Savi,
i najveći beogradski sportsko-rekreativni kompleks. Nakon njegovog
povezivanja s obalom, napravljeno je veštačko jezero. Jedna je od
najpoznatijih destinacija za Beograđane tokom vrelog leta. Ada
Ciganlija ima 7 kilometara dugu plažu i objekte za razne sportove
uključujući golf, ragbi, fudbal, košarku, odbojku, bejzbol i tenis.[39]
Ekstremni sportovi su takođe dostupni, kao što su bandži džamping,
skijanje na vodi i pejntbal[40] Na ostrvu se nalaze i staze za vožnju
bicikla, šetnju i džogiranje.[41][42]
_________________
Kalendar
Sre Sep 02, 2009 9:52 pm
